FULGURITUM

FULGURITUM

Festo id quod fulmine tactum. Qui locus statim fieri putabatur religiosus, quod eum Deus sibi dicasse videretur. A fulgurire, hocque a fulgure dictum, quâ voce fulmina passim appellavit media Latinitatis aetas, imo etiam antiquor, inprimis in caerimonia condendorum fulgurm. Sic dixit Iuv. Sat.

6. l. 3. v. 586.

——— qui publica Fulgura condit,

i. e. fulmina. Plin. l. 15. c. 18. Colitur ficus arbor in Foro ipso ac Comito Romenata, sacra fulguribus ibi condilis. Quo Fulgurales libors, Cic. de Div. l. 1. memoratos, refert Salmas. sic ipsi dictos, quod scientia fulminum observandorum iis traderetur etc. Itaqueve quamprimum locus aliquis de caelo tactus esset, religiosus manebat, sic ut nec calcare licitum eum esset, uti discimus ex Artemid. l. 2. c. 8. et Amm. Marcell. l. 23. c. 5. nec intueri, ut hic idem auctor est, hoc modo, inquiens, contacta loca nec intueri nec calari debere, Fulgurales pronuntiant libri. Mox sacer fiebat, arâ ibidem exstructâ et sacrisicio facto, ex bidentibus ovibus. Unde et Bidental Romani vocarunt istiusmodi locum ovibus talibus expitaum consecratumqueve. Quo vero ingressus minus pateret, muro eum sepiebant. Pollux, περιερχθέντα δὲ ενηλόςια ἄψαυςτα ἄν εἴποις; ubi περιερχθέντα muro consepta, vocat, quae Latini Bidentalia dixêre. Apud Graecos porro iisdem locis urnam imponi solitam, cum operculo, Pauls. auctor est. Eliac. l. 1. quod Romani etiam imitati: Nempe in loco, qui de caelo ictus fuerat, si quid esset, quod ab ignec caelesti ambustum aut denigratum, aut omnino tactum appareret, sive id lapis foret, sive terra, sive aliud quodcunqueve, in urnam condebatur, operculo imposito. Reliquiae dein fulguris sic in urna positae sub aram, foramen habentem superne, defodiebantur, quae ad sacrum faciendum et expiandum locum ibidem constivebatur, intra septum, et Puteal Romanis dicebatur. Addebatur nonnumquam Inscriptio, ut neminem lateret, fulgur sub illa conditum esse. Atque hoc est, quod fulgura condere vocabant. Lucan. Civ. Bell. l. 1. v. 607.

——— Et terrae maesto cum murmure condit

Datque locis nomen ———

Ubi per tacitum murmur quid intelligat, docet vet. Interpres Iuv. ad verba cit. Condi fulgura dicuntur, quotiescumque Pontifex dispersos ignes (i. e. res fulmine ambustas aut scissas aur alio aliquo modo violatas) in unum redigit quadam tacitâ ignorataque prece et locum aggestione consecratum it. Idem et procurare fulgura dicebant. At quam rationem condendi fulguris Scholiastes Persii proponit, In usu inquiens, fuit, ut Augures vel haruspices adducti de Hetruria, certis temporibus fulmina transfigurata in lapides infra terram absconderent, cuius impetratione rei oves immolabantur, ad fulminum evocandorum morem petinet, de quo Plin. agit l. 2. c. 53. Et haec publica fulgura, alia privata erant, de quibus eundem vide l. eod. c. praec. Apud eosdem porro Romanos hominum fulguritorum corpora. non cremabantur, sed terrâ itidem condebantur, nec magis locum, ubi iacebant, tangere licebat. Unde similitudine ab iis desumptâ, qui casu huiusmodi locum forte tetigissent, Amphionis resrlientis horrorem exaggerat Pap. Stat. Theb. l. 10. v. 464.

Qui tremor illicita caeli de lampade tactos,

Hic fixit iuvenem, pariterque horrore sub uno

Vox, acies, sanguisque perit.

De arboribus vero fulguritis, vide aliquid supra in verbo Coinquere: at plura hanc in rem apud Desid. Herald. Animadvers. Arnob. l. 2. sub fin. ubi Auctor, An fulminum casibus, aut extorum quid significaretur in venis? Salmas. ad Solin. p. 1135. et seqq. Ios. Scalig. Coniectaneis ad Varr. ubi loca sic tacta Obstita quoque appellari consuevisse, notat Caspar. Barth. Animadvers. ad Stat. d. l. Alios; inter quos Ioh. Bapt. Tavernier de Tartaricae cuiusdam hordae, circa domos fulguritas superstitione similia refert, Itin. Part. 2. ut et infra in voce Obstita, it. Puteus.